Asbestverwijdering: een urgente taak, vooral in Vlaanderen

Sinds het jaar 2001 is er geen asbest meer in omloop in de bouwsector. Lange tijd was asbest een veelvoorkomend materiaal in bouwmaterialen. Echter, toen de ernstige gezondheidsrisico's aan het licht kwamen, veranderde dit snel. Vanaf november 2022 is er in Vlaanderen een nieuwe fase van de strijd tegen asbest aangebroken. Wat moet je weten over asbest en hoe kun je asbest veilig verwijderen?

Asbest was overal

Naar schatting werden meer dan 3.500 materialen voorheen (deels) vervaardigd met asbest. Asbest had namelijk verschillende voordelen. Het was sterk, isolerend, brandwerend en vooral goedkoop. Het vertoonde nauwelijks slijtage door de jaren heen, waardoor het aantrekkelijk was om asbest te verwerken in bouwmaterialen. Dit gebeurde dan ook op grote schaal.

Een sluipende moordenaar

Al in de jaren 1930 werd duidelijk dat langdurige blootstelling aan asbest op de lange termijn ernstige ademhalingsproblemen (zoals asbestose) en zelfs kanker kon veroorzaken. Ondanks deze risico's bleef het product populair, vooral in de bouwsector, met een hoogtepunt in de jaren 70 en 80. België was destijds een van de belangrijkste producenten van asbest(producten) ter wereld.Pas in 1998 werd het produceren van asbest volledig verboden in België, ondanks de duidelijke gezondheidsrisico's. Pas in 2001 mocht asbest helemaal niet meer worden toegepast of verkocht.

Welke bouwmaterialen bevatten asbest?

Woningen die voor 2001 zijn gebouwd, bevatten hoogstwaarschijnlijk asbesthoudende bouwmaterialen. Hier zijn enkele voorbeelden van bekende bouwmaterialen waarin asbest vroeger werd gebruikt:

• Golfplaten voor daken
• Dakgoten
• Schoorsteenpijpen
• Buizen
• Isolatiemateriaal voor leidingen
• Vloer- of muurtegels, vinylvloeren
• Lambrisering
• Vensterbanken en dorpels in imitatiemarmer
• Bloembakken

Het herkennen van asbest

Er zijn verschillende manieren om te bepalen of een materiaal asbest bevat:

• Tijd: Asbest werd tussen 1945 en 2001 veelvuldig geproduceerd en/of toegepast in België. Materialen die voor 2001 zijn gebruikt, hebben dus een verhoogd risico op asbest bevatten.
• Textuur: Oudere materialen met een honingraatstructuur of witte vlekken op asbestcementmaterialen kunnen wijzen op de aanwezigheid van asbest.
• Verwijzingen: De vermelding "AT" duidt op asbestverwerking, terwijl "NT" staat voor een asbestvrij materiaal.
• Ontvlambaarheid: Als je met een aansteker over een materiaal wrijft en het gemakkelijk ontvlamt, kan dit duiden op asbest, omdat asbest van nature brandwerend is.

Het is echter belangrijk om te benadrukken dat visuele inspectie alleen niet voldoende is om met zekerheid vast te stellen of een materiaal asbest bevat. Een laboratoriumanalyse door een erkend asbestlaboratorium is de enige betrouwbare manier om de aanwezigheid van asbest definitief vast te stellen. Bij twijfel is het altijd raadzaam om een professional in te schakelen om een asbestinventarisatie uit te voeren voordat er werkzaamheden aan potentieel asbesthoudende materialen worden uitgevoerd.